PROSES PILIHAN RAYA

Sistem dan proses pilihan raya di Malaysia melibatkan beberapa langkah :

1. SPR menetapkan tarikh penamaan calon dan mengundi
2. Penamaan calon
3. Menyiapkan manifesto
4. Kempen pilihan raya
5. SPR memaklumkan tempat mengundi dan tempat mengira undi
6. Proses mengundi
7. Pengiraan undi
8. Pengumuman keputusan pilihan raya oleh pegawai pilihan raya

Proses Pilihan Raya	Penerangan
Penamaan Calon	·         Pilihan raya diadakan sekiranya ada calon yang didaftarkan untuk bertanding. ·         Jika ada seorang sahaja calon untuk bertanding di kawasan pilihan raya itu, calon akan diisytiharkan menang tanpa bertanding. ·         Seorang calon boleh bertanding atas nama parti atau secara perseorangan sebagai calon bebas. ·         Kertas penamaan calon akan dihantar kepada pegawai pengurus oleh calon sendiri, pencadang atau penyokong pada jam 9.00 pagi sehingga 10.00 pagi pada hari penamaan ·         Kertas penamaan calon akan dipamerkan pada jam 10.00 pagi sehingga jam11.00 pagi untuk diteliti dan menerima bantahan ·         Wang deposit berjumlah RM 10,000 bagi kerusi Parlimen dan RM 5,000 bagi kerusi Dewan Undangan Negeri perlu diserahkan sebelum atau pada hari penamaan calon kepada pegawai pengurus SPR (calon hilang deposit sekiranya gagal mendapat 1/8 jumlah undi semua calon bagi sesuatu kerusi yang dipertandingkan)
Kempen Pilihan Raya	·         Kempen hanya boleh bermula selepas selesai proses penamaan calon dan berakhir pada jam 12.00 tengah malam sebelum hari mengundi dengan mematuhi garis panduan yang dikeluarkan. ·         Calon dibenarkan membelanjakan wang untuk tujuan berkempen iaitu tidak melebihi RM 200,000 bagi kerusi Dewan Rakyat dan RM 100,000 bagi kerusi Dewan Undangan Negeri ·         Parti politik dibenarkan membentangkan manifesto masing – masing ·         Deposit akan dipulangkan sekiranya calon menanggalkan poster, sepanduk dan lain – lain dalam tempoh 14 hari selepas hari mengundi.
Proses mengundi	·         Terdapat dua jenis pengundian, iaitu : -pengundian biasa oleh pengundi yang berdaftar di hari mengundi -pengundian pos melibatkan : ü  Petugas pilihan raya ü  Anggota polis dan anggota polis hutan serta pasangannya ü  Ahli panel dan pegawai SPR ü  Mana – mana kategori yang ditetapkan oleh SPR sebagai layak mengundi secara pos ü  Parti politik dibenarkan mengadakan bilik operasi 50 meter dari tempat mengundi ü  SPR akan menyediakan barung SPR di pusat mengundi bagi membantu pengundi menyemak nombor siri di dalam daftar pemilih dan salran pengundian ü  Pengundi akan memilih calon dengan menandakan “x” sebelah nama calon yang dipilih dalam kertas undid an memmasukkan kertas undi dalam peti undi yang disediakan.
Pengiraan undi	·         Pengiraan undi dijalankan oleh ketua tempat mengundi di tempat mengundi atau tempat pengiraan undi yang ditetapkan ·         Hanya beberapa orang yang dibenarkan berada semasa proses pengiraan undi dijalankan iaitu:         I.            Ahli dan Pegawai SPR       II.            Pegawai yang dilantik oleh SPR     III.            Kerani mengira undi     IV.            Calon, wakil dan ejen mengira undi bagi memastikan pengiraan undi dilkukan dengan adil, betul dan telus ·         Keputusan pengundian kan dikemukakan kepada Pegawai Pengurus Pilihan Raya di pusat penjumlahan rasmi undi. Keputusan penuh diperoleh dengan menjumlahkan semua keputusan dari tempat – tempat mengundi
Keputusan Pilihan Raya	·         Calon yang mendapat undi terbanyak akan diisytiharkan menang oleh Pegawai P engurus kawasan pilihan raya ·         Keputusan bagi seluruh kawasan pilihan raya akan diumumkan dan parti yang menang dengan kelebihan kerusi majority akan membentuk kerjaan ·         Keputusan pilihan raya boleh dicabarkan di mahkamah oleh mana – mana pihak yang tidak berpuas hati dengan mengemukakan petisyen rayuan ·         Petisyen pilihan raya perlu dekemukakan kepada mahkamah tinggi dalam masa 21 hari delepas tarikh keputusan pilihan raya disiarkan dalam warta. Sekiranya keputusan pilihan raya tersebut diputuskan batal oleh hakim, SPR akan mengelurkan notis untuk mengadakan pilihan raya baru bagi bahagian berkenaan ·         Sesuatu petisyen boleh dibuat atas sebab:         I.            Sogokan, peras ugut atau sebarangsalah laku yang mungkin telah menjejaskan pilihan raya       II.            Ketidakpatuhan undang – undang dan peraturan pilihan raya oleh mana – mana pihak     III.            Perbuatan rasuah atau perbuatan menylahi undang – undang yang dilakukan oleh calon atau ejen     IV.            Calon atau ejen didapati tidak layak menyertai pilihan raya